Tuyển Bồ Đào Nha được
ví là 'Brazil của châu Âu', trong khi với số đông các cầu thủ Brazil,
giải vô địch Bồ Đào Nha chính là trạm trung chuyển lý tưởng trước khi
tìm đến với các sân khấu lớn hơn.
* Trận giao hữu Brazil - Bồ Đào Nha diễn ra lúc 1h30 giờ London ngày 11/9 (7h30 cùng ngày, Hà Nội)
Mối quan hệ mật thiết giữa hai quốc gia Âu - Mỹ có lịch sử hàng trăm
năm, với nhiều ràng buộc cả về kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội, khoa
học, ngôn ngữ, kể từ khi thực dân Bồ Đào Nha bắt đầu đô hộ Brazil từ
thế kỷ 15. Bóng đá không nằm ngoài quy luật lịch sử đó, nhưng lại là một
phạm trù đặc biệt.
Brazil 'đồng hóa' Bồ Đào Nha về bóng đá
Nếu Brazil bị Bồ Đào Nha đồng hóa ở hầu hết các khía cạnh khác, thì
điều ngược lại diễn ra trong bóng đá. Bóng đá ở quốc gia Nam Âu chịu ảnh
hưởng rất lớn từ vùng đất mà họ từng đô hộ và khai sáng suốt nhiều thế
kỷ. Bên cạnh dòng người nô lệ da màu được đưa từ Brazil sang sinh sống,
làm việc mẫu quốc, người gốc Bồ Đào Nha sang làm ăn cũng lấy bóng đá làm
môn thể thao giải trí, để rồi mang theo thứ bóng đá phóng khoáng, giàu
ngẫu hứng khi trở về cố quốc. Dần dà, chất bóng đá đó trở thành một bản
sắc của Bồ Đào Nha.
Không phải ngẫu nhiên mà tuyển Bồ Đào Nha được ví như một "Brazil của
châu Âu", hay danh thủ Eusebio được xem như bản sao của Pele ở cựu lục
địa, dù đều ở mức độ kém thành công hơn nhiều. Cho đến khi Tây Ban Nha
trình làng nghệ thuật tiki-taka, Bồ Đào Nha vẫn nổi tiếng với thứ bóng
đá đẹp, vị nghệ thuật và đề cao yếu tố ngẫu hứng, khu biệt hẳn với lối
đá thực dụng, lấy kết quả làm tôn chỉ cao nhất phổ biến trên khắp châu
Âu.
Cũng không phải ngẫu nhiên mà bóng đá Bồ Đào Nha, ở cấp độ đội tuyển,
đều gặt hái thành công lớn nhất với những HLV người Brazil.
![]() |
Scolari là hiện thân cho sự kết hợp thành công trong bóng đá giữa Brazil với Bồ Đào Nha. |
Tại World Cup 1966 trên đất Anh, dưới trướng Otto Gloria, HLV sinh ở
Rio de Janeiro, Bồ Đào Nha đạt thành tích tốt nhất lịch sử, khi đoạt
hạng ba chung cuộc và sở hữu giải Vua phá lưới với chín bàn
thắng của Eusebio. Trong năm năm được chỉ đạo bởi Luiz Felipe Scolari,
2003-2008, Bồ Đào Nha luôn nằm trong số những đội bóng mạnh nhất châu Âu
và thế giới, về nhì ở Euro 2004 (thành tích tốt nhất lịch sử ở tầm châu
lục), vào bán kết World Cup 2006.
So với các đồng nghiệp cùng thời người Bồ Đào Nha, Gloria hay Scolari
đều ăn đứt về trình độ kỹ chiến thuật, sự am hiểu bóng đá, độ nhạy bén - những yếu tố mà hai ông chỉ sở hữu nhờ được tôi luyện ở Brazil - nền bóng đá từng năm lần vô địch World Cup.
đều ăn đứt về trình độ kỹ chiến thuật, sự am hiểu bóng đá, độ nhạy bén - những yếu tố mà hai ông chỉ sở hữu nhờ được tôi luyện ở Brazil - nền bóng đá từng năm lần vô địch World Cup.
Gloria thậm chí còn tạo tiếng vang lớn ở cả cấp độ CLB với bóng đá Bồ
Đào Nha, khi gặt hái nhiều danh hiệu cùng Benfica, Belenenses, Sporting
Lisbon và có thời gian dẫn dắt Porto - đội bóng lớn nhất ở quốc gia Nam
Âu. Trong khi đó, ảnh hưởng của Scolari trong tuyển Bồ Đào Nha đến giờ
vẫn còn hiện hữu rất rõ trong cơ cấu nhân sự, với nhiều trụ cột nổi lên
nhờ sự bồi dưỡng, dìu dắt của ông thầy người Brazil.
Bồ Đào Nha - mảnh đất lành cho cầu thủ Brazil
Bóng đá ở Brazil không chỉ là một trò chơi, một môn thể thao, như ý
nghĩa nguyên bản của nó. Đó còn là phương tiện, là cứu cánh để nhiều cầu
thủ cùng gia đình họ thoát khỏi cuộc sống nghèo khó trong những khu ổ
chuột để đến với thế giới no đủ hơn ở châu Âu. Nhưng sẽ rất mạo hiểm nếu
một cầu thủ, nhất là những người trẻ, mới chân ướt chân ráo rời Brazil
đến ngay với các giải đấu lớn, nơi áp lực cạnh tranh và sự khắc nghiệt
có thể giết chết hy vọng của họ.
![]() |
Sự nghiệp của Deco chỉ lên hương sau khi anh sang chơi bóng ở Bồ Đào Nha, trở thành tuyển thủ nước này rồi đầu quân cho các CLB lớn như Barca hay Chelsea. |
Giải vô địch Bồ Đào Nha vì thế trở thành điểm dừng chân, trạm trung
chuyển lý tưởng cho số đông những "món hàng xuất khẩu" từ Brazil. Nhờ
nói cùng thứ tiếng, sống trong một môi trường văn hóa - xã hội gần như
tương đồng, các cầu thủ Brazil thường không mất quá nhiều thời gian để
hòa nhập, thích nghi, để rồi tỏa sáng và tìm cơ hội đến với những bến đỗ
lớn hơn về sau.
Một thống kê từ năm 2001 chỉ ra rằng, luôn có tối thiểu 30% số cầu thủ
Brazil ra nước ngoài thi đấu hằng năm đều chọn Bồ Đào Nha làm điểm đến,
cao hơn hẳn các nền bóng đá khác. Brazil cùng thời gian cũng luôn là
quốc gia xuất khẩu đông cầu thủ nhất tại giải vô địch Bồ Đào Nha.
Deco có thể xem là một ví dụ điển hình. Cầu thủ người Brazil chính gốc
này (sinh ở Sao Paulo) khởi nghiệp ở quê nhà trước khi sang Bồ Đào Nha
năm 19 tuổi. Mất thêm ba năm để làm quen, hòa nhập ở các CLB nhỏ, anh
bắt đầu thăng tiến với tốc độ tên lửa từ khi gia nhập Porto năm 1999.
Cùng Porto, Deco hai lần vô địch cấp châu lục (Cup UEFA, Champions
League) và được nhập tịch, trở thành trụ cột tuyển Bồ Đào Nha, trước khi
đầu quân cho Barca năm 2004 và tiếp tục gặt hái thành công lớn cùng CLB
khổng lồ xứ Catalan.
Không phải ai cũng có may mắn như Deco, nhưng với vô số cầu thủ Brazil
khác, Bồ Đào Nha cũng là bệ phóng tuyệt vời cho sự nghiệp, giúp họ đổi
đời. Mario Jardel từng là cây làm bàn cự phách của Porto, Sporting
Lisbon rồi mới có cửa lên tuyển Brazil. Tiền đạo cánh Hulk, trước khi
gia nhập Zenit với giá 40 triệu euro, cũng từng có bốn năm đá cho Porto.
Trung vệ Luisao cũng nhờ tiếng tăm gầy dựng ở Benfica mà thường xuyên
có chân trên tuyển Brazil.
![]() |
David Luiz (trái) và Ramires (phải) trong màu áo Benfica, bệ phóng cho sự nghiệp của họ ở tuyển Brazil và Chelsea về sau. |
Hai trong số các trụ cột của tuyển Brazil hiện tại cũng từng "ăn cơm"
Bồ Đào Nha trước khi lên tuyển và đổi đời với những vụ chuyển nhượng
lớn. Họ là David Luiz và Ramires, bộ đôi trụ cột của Benfica lần lượt
lên tuyển vào các năm 2009, 2010, một năm trước khi họ được mua về với
giá 22 triệu rồi 25 triệu euro.
Những nét giao thoa đó, vì thế, có thể biến trận giao hữu Brazil - Bồ
Đào Nha trên sân Massachusetts, Mỹ ngày mai thành một trận cầu giữa
những người anh em.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------
0 nhận xét:
Đăng nhận xét